De hedendaagse verkering in het licht van Bijbelse principes

Noot van de werkgroep relatievorming:

Dit artikel is door de auteur geschreven aan ouders van kinderen die verkering hebben of krijgen. Maar als jij jezelf af vraagt hoe je jezelf kunt voorbereiden op een relatie, of je afvraagt of je in de relatie wel op de goede weg zit is dit voor jou zeker ook een leerzaam artikel.

David Crank

Inleiding

Vele christelijke ouders kennen uit de eerste hand de tekortkomingen van de huidige verkeringspraktijken. Ze willen heel graag iets leren over een betere manier voor hun kinderen. Het liefst willen ze stappenplannen of handleidingen over alles wat wel en niet geoorloofd is bij verkering en verloving. Als onderwijzers aan deze behoefte tegemoet willen komen, kunnen ze in de val lopen door te denken dat het echt mogelijk is zo'n gedetailleerde gids te schrijven, een gids die alle voorkomende situaties en problemen die zich kunnen voordoen, behandelt. We komen dan uit bij gedetailleerde voorschriften gehaald uit principes en voorbeelden die uit weer andere principes en voorbeelden zijn gehaald.

Goede tips en wijze adviezen voor veel situaties worden zo versteende regels voor álle omstandigheden. Als leraren moeten we er op letten onze luisteraars eraan te herinneren dat het alleen típs zijn, adviezen, en hopelijk goede ideeën. Men moet na een lezing over verkering niet vertrekken met de indruk dat men het allemaal fout doet, als men deze lijst van 37 regels niet opvolgt! Er zijn gewoon te veel situaties, te veel variabelen! Een leidraad met uitgangspunten werkt, lange lijsten met voorschriften werken niet. Hoewel God de Joden vele gedetailleerde wetten gaf, deed Hij geen poging aan elke eventualiteit aandacht te besteden, of op elke vraag een antwoord te geven. Hoewel Jezus over vele belangrijke onderwerpen sprak, richtte hij zijn toehoorders vaak op een aantal basisprincipes (God en de naaste liefhebben, enz.) en spoorde Zijn luisteraars aan de géést van de wetten te begrijpen, eerder dan ongeïnspireerd alle wetten naar de letter te houden. Ik geloof dat het een vergissing is om lange lijsten op te stellen over wat men in deze kwestie wel en niet mag doen. Er zijn veel goede ideeën, adviezen en praktijkvoorbeelden die gegeven kunnen worden, maar men moet die niet als regels zien! Het geven van aandacht aan een paar algemene uitgangspunten lijkt vruchtbaarder te zijn dan het geven van veel regels. Uitgangspunten hebben het voordeel dat ze aan omstandigheden kunnen worden aangepast. Ze zijn flexibeler om met onvoorziene situaties om te kunnen gaan. Denk eens na over een paar verschillende situaties die iemand kan tegenkomen:

1. De vader van de jonge vrouw kan overleden zijn, ze kan zelfs wees zijn. Of haar vader kan een ongelovige zijn, die weigert zijn taak binnen de verkering op zich te nemen. Wie moet de taak van die ouders op zich nemen?

2. De jongeman kan een zendeling zijn, die ver van zijn ouderlijk huis woont, duizenden kilometers ver weg. Hij heeft een vrouw uit zijn eigen cultuur nodig, maar er zijn er maar weinig met wie hij direct contact kan hebben. Hoe kan hij deelnemen aan de activiteiten van het gezin van de vrouw, of hen daadwerkelijk leren kennen?

3. De jonge vrouw is zo jong niet meer (bijv. 35 jaar) en woont zelfstandig, ver van huis. Hoe moet de rol van de ouders dan worden gezien?

4. Het andere gezin heeft niet dezelfde opvattingen over verkering als u. Men wil alleen minimaal bij de verkering betrokken zijn. Wat doet u dan?

5. De twee gezinnen zijn al jarenlang met elkaar bevriend, en gaan samen naar de kerk. Het jonge stel is al jaren bevriend. Het is niet meer zo nodig dat ze elkaar moeten leren kennen, op een paar serieuze gesprekken na. Zij kunnen snel klaar zijn met verkering en verloving.

6. De jongeman en vrouw kunnen elkaar wel eens nooit hebben ontmoet. Alles wat ze weten is uit de derde hand. Zelfs de ouders hebben alleen via via informatie over het andere gezin. Dan is er veel meer tijd en geleidelijkheid nodig dan in situatie 5 hierboven. Het kan er dan wat langzaam en onpraktisch aan toegaan, voordat de jongeman en de vrouw voor de eerste keer met elkaar kennis maken. Het kan een tijd duren voordat ze beiden genoeg weten om aan een verkering te beginnen.

A. ALGEMENE PRINCIPES
I. WIJSHEID

Onze cultuur heeft romantische liefde boven alles verheven. "Liefde" is vaak de enige reden die voor een huwelijk wordt gegeven. Alle andere overwegingen worden vaak terzijde geschoven. "Wijsheid" is misschien wel het principe waaraan bij een verkering het meest voorbij gegaan wordt. Wat is een verstandige manier om beslissingen aangaande een huwelijk te nemen en zonde te vermijden? Bijbelse wijsheid houdt in:

- Het begrijpen van de menselijke natuur ten aanzien van seksuele aantrekkingskracht, de gevolgen van liefde als bevlieging, en de verleidingen tot intimiteit – kortom, het inzien van de risico's van spontane verkeringen (waarbij geen vastvoornemen van het hart is om te trouwen);

- Het begrijpen van een huwelijk vanuit Gods inzettingen over de rol van de man en vrouw, en welke dingen het belangrijkst zijn in deze relatie. Dit houdt ook het inzicht in dat volwassenheid en voorbereiding noodzakelijk zijn, en welke dingen een huwelijk bemoeilijken en welke op de lange termijn echt belangrijk zijn.

II. EENVOUD

Bijbelse huwelijksvoorbereiding hoeft niet heel ingewikkeld te zijn. De grondbeginselen zijn echt heel eenvoudig. Die komen direct voort uit de ouder-kind relatie. Van nature (en ook Bijbels gezien) zou een vader zijn dochter moeten beschermen: 1) tegen hen die haar willen misbruiken of verleiden; 2) tegen verleidingen tot zondigen; 3) tegen een huwelijk vóór de jonge vrouw (of de jongeman) er klaar voor is; 4) tegen hen die haar veel zorg en verdriet in het huwelijk zullen geven. Ouders beschermen en adviseren kinderen, in het bijzonder waar kinderen zelf nog maar weinig ervaring of wijsheid mee hebben. Kinderen respecteren en eren hun ouders, luisteren naar hun adviezen en willen hun goedkeuring over zo'n belangrijke beslissing. Het huwelijk betekent voor het getrouwde paar een levenslange betrokkenheid op elkaar, dus de uiteindelijke beslissing moet bij hen liggen. Verkering en bijbelse huwelijksvoorbereiding is gewoon dat ouders met hun wijsheid hun kinderen helpen een goede beslissing ten aanzien van hun huwelijk te nemen – en een kind dat met wijsheid luistert naar het advies van zijn ouders op een gebied waarop hij of zijn nog maar weinig ervaring heeft.

III. VERSTAND

Bijbelse huwelijksvoorbereiding moet verstandig zijn. Wees op uw hoede voor slaafse navolging van nauwkeurig omschreven voorschriften van mensen (en niet van God), dat is alleen schadelijk voor de betrokken jonge mensen. Als het voorschrift of het advies in de gegeven situatie niet past, of als die onnodige belemmeringen geeft, schaf die regel dan af! Bijvoorbeeld: U hoort verschillende adviezen over de juiste duur van zowel de verkering als de verloving. Maar er is geen enkele tijdsduur aan te geven voor elke situatie. Als het duidelijk is dat een stel het punt heeft bereikt om een goed overwogen beslissing te nemen, en ze zijn klaar voor het huwelijk, welk doel wordt er dan gediend met langer wachten? Als van ze geëist wordt dat ze langer moeten wachten terwijl God hen voorbereid heeft om verder te gaan, dan schept dat meer verleiding en frustratie, en het zet uw relatie met hen onder druk. Probeer nooit de verkering van uw kind in het keurslijf van een ander te persen. Dat kan wel eens helemaal niet goed passen! Wees als ouders niet oneerlijk of onredelijk naar het jonge stel toe. Geef gepaste vrijheid op het gepaste moment, met voorzichtigheid, en neem alle factoren in overweging. Schep geen onnodig hindernissen of frustraties door overbezorgdheid over verleiding in situaties die niet riskant zijn, en waarin ze allebei waakzaam zijn. Wees voorzichtig, maar niet op het belachelijke af! Vaders van dochters, wees vriendelijk voor jongemannen die verkering hebben met uw dochters. Verwacht of eis geen betrokkenheid zonder informatie. Hoewel dat wat hij heeft gezien en gehoord oprechte belangstelling gewekt kan hebben, moet er niet van de jongeman worden verwacht dat hij dingen toevertrouwt die hij niet kan of wil zeggen. Het kan nodig zijn een gelegenheid te zoeken om meer informatie uit de eerste hand in te winnen. Wees eerlijk en redelijk, zowel bezorgd om het belang van de jongeman als van uw dochter. Werp geen hindernissen op die geen enkel belang dienen. Behandel hem net zo als u zou willen dat een andere man in een vergelijkbare situatie uw zoon zou behandelen. Een onderdeel van uw taak is hem te adviseren en hem te helpen uw dochter te leren kennen, opdat hij goed geïnformeerd is en op grond daarvan een wijze beslissing kan nemen. Verknoei niet uw relatie met degene die wellicht uw toekomstige schoonzoon is!

IV. GODDELIJKE LEIDING

Laat God niet buiten beeld. Bid om wijsheid en leiding. Zoek Zijn bevestiging over beslissingen. Ga niet verder zonder de overtuiging dat God er in mee komt en de leiding heeft.

B. PRAKTISCHE PRINCIPES

I. VOORBEREIDING

Dit is het principe om niet met verkering te beginnen tot er een redelijke voorbereiding op het huwelijk is (door de ouders in te schatten). Het betekent ook onthouding van daten of elke andere vorm van romantische betrokkenheid vóór het huwelijk. Is dat dan de perfecte voorbereiding? Natuurlijk niet! Wanneer zijn we echt voorbereid? Een aantal laatste voorbereidingen kunnen het beste wachten tot de tijd van de verloving, die direct aan het huwelijk vooraf gaat. Het gaat erom dat het goede en juiste voorbereiding is. Ongeschikte voorbereiding betekent nog niet direct een ramp, maar het kan tegenspoed in het pasgesloten huwelijk brengen, die beter vermeden had kunnen worden. Het gaat erom nooit aan verkering te beginnen tot het de geschikte tijd is – als de relatie redelijk snel naar een huwelijk toe kan groeien, zonder buitensporig oponthoud en zonder het huwelijk jammerlijk onvoorbereid in te gaan.

II. LEIDING VAN DE OUDERS

Ouders moeten de verantwoordelijkheid die God hen heeft gegeven op zich nemen. Ze moeten hun kinderen met wijsheid bijstaan in de keuze van hun huwelijk. Dat kan soms het voorstellen van geschikte huwelijkskandidaten betekenen. Het kan ook betekenen dat zich van sommige kandidaten afgewezen moeten worden, omdat ze geen goede keuze zijn. Men zou veel raad moeten geven om een wijze keuze te kunnen maken, een keuze niet in de eerste plaats gebaseerd op emoties. Kinderen zouden de wijsheid van hun ouders moeten respecteren en naar hun adviezen moeten luisteren, en geen partners moeten overwegen die niet zijn goedgekeurd door hun ouders. Wanneer een ouder niet in staat is deze taak te vervullen, of die niet wil vervullen, dan zou een ander vertrouwd familielid, predikant of christelijke mentor kunnen helpen.

III. BESCHERMING

Ouders zouden hun zoons en dochters redelijkerwijs moeten beschermen voor verleidingen en gevaren, inclusief verliefdheid als bevlieging. Dat kan betekenen dat het jongemannen niet wordt toegestaan gemakkelijk in contact te komen met uw dochter, zonder eerst uw toestemming te hebben gegeven. Ouders kunnen ook in overleg met het jonge stel richtlijnen ten aanzien van verkering opstellen, om de risico's van zowel verleiding als vroege emotionele betrokkenheid te verminderen. Ouders kunnen een aantal gezinsactiviteiten plannen, waarbij het jonge stel onder ouderlijk toezicht rustig met elkaar kan praten. Ouders, en soms ook broers en zussen helpen dan ook met het beoordelen van het karakter, geloof, overtuigingen, doelen en hoe het leven wordt gezien, het bij elkaar passen van karakters, enz. Ouders en naaste verwanten kunnen mogelijke problemen zien, die door jonge mannen en vrouwen gemakkelijk over het hoofd worden gezien. Nogmaals, anderen kunnen helpen met bescherming als er geen ouders zijn die het doen.
IV. BESLISSING

Uiteindelijk moet het jonge stel zelf een vaste beslissing nemen om te trouwen, zonder druk van ouders. Als ze de keuze voor een huwelijk maken, hebben ze de ouderlijke goedkeuring al gekregen.

Tot besluit

Word niet in beslag genomen met het opstellen of volgen van duizenden regeltjes ten aanzien van verkering. Het is voor ons allemaal beter ons te richten op een aantal hoofdprincipes, terwijl we flexibel blijven ten aanzien van elke situatie in het bijzonder, en daarbij de leiding en de wijsheid van de Heere zoeken. Tips en voorbeelden van andere verkeringen kunnen heel nuttig zijn, zolang wij die juist toepassen. We moeten niet proberen elke verkering in een krap keurslijf te persen. Wees genadig voor uw broeders in Christus. Het kan zijn dat u geen wijsheid ziet in de beslissingen van anderen ten aanzien van verkering, maar wees niet overhaast met het leveren van kritiek.