Mediaopvoeding #20 (slot)

Opvoeders kunnen zich afvragen waarom de geschreven stukjes over mediaopvoeding lijken op het mijden van moderne media. Als er zoveel schaduwzijden van mediagebruik op te noemen zijn, dan is het toch beter om die media links te laten liggen? Het inscherpen van Gods woorden bij onze kinderen, het heenwijzen naar de smalle weg en het voorleven van het dienen van de Heere betekent toch dat wij onze kinderen dagelijks leiden en weghouden bij alles wat hun ziel in gevaar brengt? Niemand laat zijn kind bij een stopcontact spelen met een schroevendraaier. Geen enkele opvoeder denkt erover na om zijn tiener een pornofilm in de hand te drukken. Toch is er een andere kant te noemen. Deze vergelijking gaat mank als het gaat over mediagebruik. Het gebruik van moderne media is onontkoombaar. Natuurlijk kunnen we onszelf en onze kinderen volledig isoleren van de sociale media, smartphones, het wereldwijde web, e-mail, computers, tijdschriften, de telefoon en de krant. Maar ook dan maken we deel uit van een samenleving en deze informatie- en communicatiemiddelen vormen daar de ruggengraat van. Dat merken we als we een opleiding volgen of naar de kerktelefoon luisteren.

Internet kent grote gevaren maar ook veel waardevolle en positieve kanten. Daarom moeten we onze kinderen (en onszelf) leren wat mediawijsheid is. Net zoals we onze kinderen leren om niet zomaar met een vreemde mee te gaan, en dat ze altijd eerlijk dienen te zijn. Die lessen en waarschuwingen zijn in de mediawereld minstens zo hard nodig, vanwege de vele verleidingen op internet en omdat ons hart tot het kwade geneigd is. De afweging om media al dan niet weg te houden bij kinderen, kunnen ouders pas maken als zij op de hoogte zijn van de attituden van wijs mediagebruik zoals eerder beschreven. Het is cruciaal dat ouders eerst nadenken over een algehele mediavisie, voordat zij bepalen of zij hun kinderen een smartphone geven en zo ja, op welke leeftijd dan. Onze kinderen zullen hoe dan ook toch wel op allerlei manieren in aanraking komen met media. Als ouders zijn wij verantwoordelijk om verantwoord mediagebruik aan te leren. Als opvoeders hierin een bewuste keuze maken, leidt dat tot een meer doordacht besluit dan: ‘We kunnen er nou eenmaal niet omheen’. Door in deze trant over media te praten, in ons gezin, op een verjaardag, vanaf de kansel of op catechese, geven we kinderen en jongeren tussen de regels door een negatieve boodschap mee. Een kritische houding richting mediagebruik is belangrijk en zelfs noodzakelijk. Maar opvoeden vanuit een negatieve of passieve houding doet meer kwaad dan goed.

Als laatste: een christen kenmerkt zich door waakzaamheid en weerbaarheid. Daarom is het niet afdoende om jongeren alleen te wijzen op de gevaren van het web. De houding van weerbaarheid vraagt van ons dat we de keerzijde van de gevaren kennen, dat we positief mediagebruik kunnen laten zien en dat we afsluiten met woorden van hoop in een hoogontwikkelde samenleving die steunt op de digitale werkelijkheid. Gods woord zelf spreekt van die hoop in Hebreeën 10 vers 23: Laten wij de belijdenis van de hoop onwrikbaar vasthouden, want Hij die het beloofd heeft, is getrouw!

Het verwijt klinkt vaak: zit je nu alweer met je mobiel? Veel moeilijker is het om een waardevol gesprek te beginnen over wijs mediagebruik. Hoe blijf je zelf verbonden met pubers die voortdurend online zijn? Hoe kun je identificatiefiguur zijn? Wat zijn goede vragen bij zo’n mediagesprek? En hoe kan de Bijbel leidend zijn in mediagebruik? In samenwerking met Peter Stam biedt Hart voor het gezin een serie teksten met tips rondom mediaopvoeding. Bespreek ze met uw gezin of met vrienden!